Prawo Wengera — zmiana, która zmieni oblicze piłki nożnej?
Propozycja „Wenger Law” ma logiczne uzasadnienie — rozwiązać traumę milimetrowych decyzji VAR i uczynić grę bardziej ofensywną. Zmiana jest już testowana i ma realne szanse na dyskusję w IFAB, zwłaszcza przy wsparciu ze strony FIFY i osób takich jak Wenger. Z drugiej strony, istnieje ryzyko taktycznych zaburzeń i nowych niejasności interpretacyjnych, które będą wymagały precyzyjnych definicji i szerokich testów przed masowym wdrożeniem. Jak już niebawem może zmienić się oblicze piłki nożnej? Jakie są realne szanse na to, że nowe regulacje pozycji spalonej wejdą w życie?
Spalony Wengera: wielkie zmiany już na mundialu?
Arsène Wenger w listopadzie 2019 roku został szefem ds. globalnego rozwoju piłki nożnej w strukturach FIFY. Odpowiada za nadzór i napędzanie rozwoju tego sportu. Pełni również funkcję doradcy w kwestiach technicznych związanych z futbolem i wydaje opinie na temat zmian w przepisach nakazanych przez FIFĘ. Na tym stanowisku Wenger został również przewodniczącym zespołu wykonawczego, który przeprowadza analizę techniczną oficjalnych turniejów FIFA i przekazuje własne analizy.
Arsène Wenger na potęgę forsuje propozycję zmiany przepisu o spalonym. Takie korekty formalnie rozpatruje International Football Association Board (IFAB), gdzie podejmuje się decyzje na dorocznych posiedzeniach (zazwyczaj w lutym/marcu). Propozycja ma być poddana przeglądowi i potencjalnemu głosowaniu podczas najbliższych posiedzeń IFAB, a jeśli zostanie zatwierdzona, mogłaby trafić do regulaminów turniejów w cyklu 2025/26 lub nawet obowiązywać już od mundialu 2026!
Jakie zmiany ma wprowadzić Prawo Wengera?
Zgodnie z obecnymi przepisami, zawodnik znajduje się na spalonym, jeśli jakakolwiek część jego ciała, którą może zdobyć gola (głowa, ciało lub nogi), znajduje się bliżej linii bramkowej przeciwnika niż piłka i przedostatni obrońca w momencie podania. Prawo Wengera proponuje kluczową zmianę: zawodnik nie będzie na spalonym, jeśli jakakolwiek część jego ciała, którą można zdobyć gola, znajduje się na tej samej linii co obrońca. Innymi słowy – atakujący otrzymuje przewagę, a nie jak dotąd – obrońca. „Nakładanie się” sylwetek (gdy część ciała atakującego jest w linii z obrońcą) nie dawałoby automatycznie spalonego.
Były arbiter Iturralde González w programie „Carrusel Deportivo” na antenie Cadena SER: „Zgłoszono mnóstwo drobnych rzeczy, żadnych dużych zmian w przepisach. Powiedzieli mi natomiast, że po dwóch latach zawieszenia „dla dalszych badań”, znowu zgłoszono tę „ustawę Wengera”, teraz z nowymi wynikami badań i — wygląda na to — z większą siłą przebicia niż kiedykolwiek”.
„Teraz pod koniec października, w listopadzie, w grudniu — komitet techników i ekspertów, czyli 23 zawodników i 11 sędziów, analizować będzie propozycję na bazie nowych materiałów. Co jest istotne — szefem tych 23 piłkarzy i 11 sędziów w tej grupie ekspertów jest… Wenger. To Wenger to zaproponował. On jest autorem propozycji”.
Nowe regulacje pozycji spalonej: zwolennicy i przeciwnicy
Jak każda większa zmiana dotycząca zasad, wokół których funkcjonuje piłka nożna, także ta budzi ogrom kontrowersji. Propozycji Wengera towarzyszą głosy zwolenników i przeciwników, choć zdaje się, że tych pierwszych jest obecnie znacznie więcej.
Wspomniany Iturralde González spuentował swoją wypowiedź w „Carrusel Deportivo”: „95% propozycji, które docierają na spotkanie generalne, zostaje zatwierdzonych. Jeśli zaklepią to w marcu, będzie obowiązywać na Mundialu. Zatem trenerzy… trzeba zmienić wszystko. Mówimy o mundialu, do którego przygotowywałeś taktykę, analizę — linia wysoko, linia nisko, blok niższy, wyższy… wyobraźcie to sobie”.
Wenger tłumaczył, że obecne przepisy zniechęcają drużyny do ofensywnej gry, prowadzi do licznych, kontrowersyjnych analiz VAR, gdzie decydują milimetry, a do tego zabija radość z gry.
I rzeczywiście. Prawdopodobnie przyniesie to znacznie więcej sytuacji bramkowych i strzelonych goli. Będzie o wiele mniej kontrowersji powiązanych z VAR-em, piłka nożna stanie się bardziej przejrzysta i intuicyjna w odbiorze dla kibiców, a same mecze zyskają na atrakcyjności.
A jakie są możliwe mankamenty takiej zmiany? Większe obciążenie dla obrońców – linia spalonego będzie głębiej, co będzie komplikować grę wysokim pressingiem. Zwiększona liczba sytuacji bramkowych – może to prowadzić do mniej zbalansowanych meczów (np. więcej wyników 4:3 niż 1:0). Większa rola VAR-u przy ocenie momentu podania – choć sam spalony będzie prostszy, kluczowy pozostanie moment zagrania piłki. No i oczywiście wprowadzenie zmian w taktyce gry zespołu. Trenerzy będą musieli zmienić sposób ustawiania linii obrony i pułapek ofsajdowych, a piłkarze owe zmiany przyswoić i realizować nowe założenia na boisku.
Jakie są szanse na to, że Prawo Wengera wejdzie w życie?
FIFA prowadziła już testy nowego przepisu m.in. w lidze szwedzkiej kobiet (w 2023 roku), turniejach młodzieżowych czy niektórych rozgrywkach w Azji i Afryce. Według doniesień FIFA i IFAB testy wypadły pozytywnie. Organizacja chce zebrać jeszcze więcej danych statystycznych i możliwe, że przepis zostanie pilotażowo wprowadzony w mniej prestiżowych ligach w 2026 r. Na tę chwilę równie możliwe jest to, że zmiany wejdą w życie już podczas zbliżających się Mistrzostw Świata.
„Prawo Wengera” to próba odświeżenia jednej z najbardziej kontrowersyjnych zasad w futbolu.
Jeśli zostanie przyjęte, może zrewolucjonizować grę ofensywną, podobnie jak kiedyś wprowadzenie VAR-u zmieniło sposób sędziowania. Choć pomysł budzi obawy wśród niektórych trenerów, większość ekspertów uważa, że kierunek jest słuszny. Piłka nożna powinna być grą goli, a nie centymetrów.
CC BY-SA 4.0
Część zdjęć wykorzystanych na tej stronie jest udostępniana na licencji Creative Commons BY-SA 4.0: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl
